کفش ایمنی از مهم‌ترین اولویت‌ها در تجهیزات حفاظت فردی به شمار می‌رود.
اپیزود اول از فصل چهارم را به شکل سوال و جواب‌های کوتاه و مختصر پیرامون کفش‌های ایمنی با حامد قصاب زاده عزیز، مدیرعامل مجموعه ارک، جلو بردیم.

حامی مالی: صنایع ایمنی ارک

اسپانسر این شماره از سیف کست، شرکت صنایع ایمن‌فراز ارک است.
شرکت ارک، یکی از بهترین‌ها در حوزه فعالیت خود، یعنی تولید کفش ایمنی حرفه‌ای و استاندارد بوده و در کنار آن با برگزاری وبینارهای آموزشی رایگان در موضوعات مختلف، مسئولیت اجتماعی خود را ادا می‌کند.

برای آشنایی بیشتر با شرکت صنایع ایمنی ارک پیشنهاد می‌کنیم سَری به صفحه اینستاگرام شرکت بزنید: http://www.instagram.com/arkshoe
همچنین سایت شرکت (اینجا) در دسترس شماست.

«صنایع ایمن فراز ارک – تولیدکننده کفش‌های تخصصی ایمنی»

انواع کفش ایمنی

این کفش‌ها بر اساس کارایی و محیط استفاده، به دو بخش کلی قابل تقسیم است:

1. کفش ایمنی عمومی
2. کفش ایمنی تخصصی

کفش ایمنی عمومی

هر پای‌پوشی، اعم از کفش‌ها، پوتین‌ها و چکمه‌ها که استاندارد ملی ۱۱۳۶ پاس کند و
مسئولیت حفاظت از پا و انگشتان پا را بر عهده بگیرد، کفش ایمنی عمومی است.

کفش ایمنی از جمله کالاهایی است که یک استاندارد اجباری دارد.

ویژگی‌های کفش ایمنی عمومی

کفش ایمنی عمومی باید خصوصیاتی را که در استاندارد ملی ۱۱۳۶ قیدشده‌است، دارا باشد. ویژگی‌هایی مثل:

• سرپنجه فولادیِ مقاوم به ۲۰۰ ژول،
• آستری رطوبت‌گیر،
• آستری مقاوم به سایش،
• چرم مقاوم،
• زیره مقاوم
• و بسیاری از فاکتورهای دیگر

کفش ایمنی تخصصی

کفش ایمنی تخصصی درواقع همان کفش ایمنی عمومی است، ولی با چند مشخصه جدید.
شرکت تولیدکننده کفش، آن‌ها را نسبت به نیاز خریدار طراحی و تولید می‌کند.

 

کفش ایمنی ESD

این نوع کفش‌ها باید جریان الکتریکی از خود عبور دهد.

کفش ایمنی دیرسوز و نسوز

کفش‌های مورد استفاده در محیط‌هایی مثل ریخته گری و جوشکاری، در مقابل پاشش جرقه و مواد مذاب نباید بسوزند.

کفش ایمنی ضد اسید

کفش مورد استفاده در کارخانجات باتری‌سازی، لازم است در مقابل اسید مقاوم باشد.

استاندارد ملی ۱۱۳۶

استاندارد ملی ۱۱۳۶ متشکل از بیست و دو آزمون بوده که توسط سازمان ملی استاندارد تدوین شده‌است.

کفش ایمنی خوب چه ویژگی‌هایی دارد؟

یک کفش ایمنی خوب، در وهله اول می‌بایست تمام بندهای استاندارد ۱۱۳۶ را پاس کند.
که در نتیجه آن، هر کفشی که در طراحی‌اش به:

• اصول ارگونومی پا
• و سبُکی کفش

توجه شده باشد،

می‌تواند یک کفش ایمنی خوب تلقی شود که ضامن سلامت پا است؛
هر چند در استاندارد ملی ۱۱۳۶ هیچ مطلبی در رابطه با وزن کفش ذکر نشده‌است.

محیط کار

برای هر محیطی، باید کفش ایمنی مناسب آن محیط انتخاب شود.
به طور مثال کفش با زیره لاستیک برای محیط‌های کاری ریخته‌گری و جوشکاری مناسب است.
معمولاً این کفش‌ها با زیره لاستیک وزن بالایی دارند،
ولی در مقابل پاشش مواد مذاب بسیار مقاوم هستند.

حال این که، در چنین محیط‌هایی نباید از کفش PU استفاده شود؛
نه به این دلیل که کفش PU مقاومت ندارد و یا کفش خوبی نیست!
بلکه در این محیط‌ها، عمر این نوع کفش نسبت به کفش با زیره لاستیک کمتر است.

تاییدیه بین‌المللی کفش عایق برق

استاندارد بین‌المللی کفش‌های عایق در سال ۲۰۱۸ تغییر یافت.
تا قبل از آن، در آزمایشگاه‌های مخصوص، میزان مقاومت الکتریکی کفش‌ها با ۳۸۰ ولت و با استفاده از الکترودها و گوی‌های فلزی مورد سنجش قرار می‌گرفت.
ولی از سال ۲۰۱۸ با تدوین استاندارد جدیدی در اروپا و دخیل نمودن رطوبت پا، انجام این تست از ولتاژ ۱ تا ۵ کیلو ولت با استفاده از آب انجام می‌شود. به این صورت که:
کفش را در یک محیط آبی قرار می‌دهند و علاوه بر آن داخل کفش را نیز آب می‌ریزند.
این فرآیند، مدت بیست و چهار ساعت به طول می‌انجامد و بعد از طی این مدت، تست های لازم روی کفش انجام می‌گیرد.

عملاً، کفش ایمنی عمومی که قبلا خاصیت عایق برق را داشتند، توان پاس‌کردن چنین استانداردی را ندارند.

تاییدیه داخلی کفش عایق برق

در سال ۱۳۹۸ این استاندارد توسط اداره کار و سازمان ملی استاندارد ایران ترجمه و تصحیح گردید.
تا این زمان هیچ شرکتی در ایران توانایی اخذ تاییدیه این کفش‌ها را نداشته و امید است که با پیشرفت تکنولوژی و افزایش نیاز بتوانیم در تولید و تامین این کفش‌ها گام‌های بیشتری برداشته‌شود.

تفاوت کفش ایمنی آقایان و خانم‌ها

همان‌طور که قبلاً هم گفتیم، پاس کردن استاندارد ۱۱۳۶ از بایدها برای این کفش‌های ایمنی است – چه مردانه، چه زنانه و چه بچه‌گانه.

ارگونومی پای خانم‌ها با آقایان فرق‌ها دارد…

قالب کفش خانم‌ها باید متناسب با پای آن‌ها باشد:
معمولا پای خانم‌ها کوچکتر است،
نسبت به پای آقایان ارگونومی خاصی دارد،
در ضمن، باید زیباتر و شکیل باشد تا مورد پسند خانم‌ها قرار بگیرد:
معمولا پاشنه بلندتر،
و سرپنجه متفاوت‌تر.

طراحی ارگونومیک

در طراحی کفش ایمنی، ارگونومی یک مسئله مهم و اساسی است.
ارگونومی کفش‌های ما با استفاده از تجربیاتی که قبلا داشتیم انجام می‌شود:
پاهای ایرانیان، پاهای نسبتا بزرگ‌تر،
پاهای اروپاییان بلندتر و نازک‌تر،
و پاهای چینی‌ها کوچک‌تر هستند.

کفش ایمنی برای ایرانیان

قالب کفش‌ها باید متناسب با پاهای ایرانی طراحی و ساخته شوند.
ما به کمک دانشگاه‌ها و مراکز علمی، اسکن بیشتری انجام دهیم، تا بیشتر به پاهای ایرانی نزدیک شویم و
در نتیجه، بحث ارگونومی را بیشتر رعایت کنیم.

طراحی کفش ایمنی

قبل از تولید هر کفشی، طراحی آن انجام می‌شود.
با نرم افزارهای طراحی، زیره و رویه آن طراحی شده و چند مرتبه کنترل صورت می‌گیرد.
بعد از کنترل، ابتدا قالب کفش آماده و تولید می‌شود و سپس به سراغ تولید خود کفش می‌رویم.

مراحل تولید کفش ایمنی

1. خرید:
   اولین مرحله تولید خرید مواد اولیه مرغوب است که کنترل آن‌ها توسط واحد کنترل کیفی انجام می‌شود.
2. برش:
   بعد از خریداری مواد اولیه، برش پارچه و چرم برای قسمت‌های مختلف کفش آغاز می‌شود.
3. پَستاسازی:
   بعد از برش، مونتاژکاری و دوخت رویه کفش یا به اصطلاح پستاسازی صورت می‌گیرد.
4. اشتروبل‌دوزی:
   بعد از مونتاژکاری نوبت به اشتروبل‌دوزی می‌رسد.
5. دوخت کفی کفش
6. قالب‌گیری:
   کفش با قرارگرفتن در قالب، حالت گیری می‌شود. سرپنجه فلزی و فولادی نیز در این مرحله جایگذاری می‌شود.
7. تزریق زیره:
   قسمت بعدی تزریق زیره کفش است. زیره با حالتی که گرفته‌است تزریق می‌شود. در این مرحله کفش یکپارچه می‌شود.

سپس کفش واکس می‌خورد، با کفی طبی و بند آن سر هم شده و با بسته‌بندی به انبار ارسال می‌گردد.

مراحل کنترل کیفیت کفش ایمنی

کنترل کیفی کفش‌های ایمنی شامل سه بخش است.

بخش اول: کنترل اقلام ورودی

ابتدا مواد اولیه مورد نیاز، به واحد تدارکات اعلام شده و خرید انجام می‌گیرد.
چرم، سرپنجه، کارتون و هر چیزی که برای تولید یک کفش نیاز است وارد انبار می شود.
واحد کنترل کیفی، قبل از ورود اجناس به انبار، تایید کیفیت صادر می‌کند.

پس از تایید می‌رسیم به بخش کنترل تولید

بخش دوم: کنترل فرایندهای تولید

به کمک QC Planهای ایزو ۹۰۰۰، واحد کنترل کیفی که یک واحد خودکنترلی است – یعنی تک به تک کارها را کنترل می‌کند – اجازه ورود محصول معیوب به واحد بعد را نمی‌دهد.
در اینجا هر فرآیندی که انجام می‌شود تک تک مسئولان خودشون را دارند،
هر کدام کنترل را انجام می‌دهند و اجازه ادامه محصول معیوب را نمی‌دهند.

مرحله سوم: کنترل محصول نهایی

همه این مراحل تا تولید محصول پیش می‌رود و در آخر کنترل نهایی توسط کارشناس مربوطه انجام شود؛
کفش از نظر ظاهر، زیره، بلندی، کوتاهی، بند، کفی طبی و… کنترل و در نهایت بسته‌بندی می‌شود.