مجوز کار یکی از مهم‌ترین ابزارهای مدیریت ایمنی در محیط‌های کاری به‌ویژه در صنایع پرخطر مانند نفت، گاز، پتروشیمی، و ساخت‌وساز است. این مجوزها به‌منظور کنترل فعالیت‌های پرریسک، جلوگیری از وقوع حوادث، و تضمین رعایت الزامات ایمنی صادر می‌شوند. بااین‌حال، پیاده‌سازی و اجرای سیستم مجوز انجام کار با چالش‌های متعددی همراه است که می‌تواند بر کارایی آن تأثیر بگذارد.
سیستم مجوز کار (PTW) و اصول پیاده‌سازی آن
سیستم مجوز کار (Permit to Work یا PTW) یکی از فرآیندهای کلیدی در مدیریت HSE است که به کنترل و مدیریت ایمن فعالیت‌های پرخطر کمک می‌کند. این سیستم شامل مراحل مختلفی از تعریف مسئولیت‌ها و آموزش‌ها گرفته تا صدور، پایش و بازنگری است. در ادامه، اصول اصلی پیاده‌سازی این سیستم را مرور می‌کنیم:
۱٫ تعریف نقش‌ها و مسئولیت‌ها
در هر سیستم مجوز کار، باید نقش‌ها به‌صورت دقیق مشخص شوند:
• مسئول محوطه: فرد یا گروهی که فعالیت در محدوده کاری تحت مسئولیت آن‌ها انجام می‌شود.
• مجری یا پیمانکار: گروه یا فردی که وظیفه انجام کار را بر عهده دارد.
• ایمن‌کننده: افرادی که آموزش‌های تخصصی دیده‌اند و وظیفه بررسی و ایمن‌سازی محل کار را دارند.
• ناظر کارفرما: نماینده‌ای که بر اجرای صحیح و ایمن کار نظارت می‌کند.
۲٫ آموزش‌های ضروری
آموزش یکی از ارکان مهم در اجرای سیستم مجوز کار است. آموزش‌ها شامل دو دسته می‌شوند:
• آموزش عمومی: آشنایی کلی با فرآیندها، بایدها و نبایدهای سیستم پرمیت.
• آموزش تخصصی: مربوط به انواع پرمیت‌ها و شرایط خاص آن‌ها، مانند پرمیت‌های کار گرم، فضای بسته، یا ارتفاع.
۳٫ فرآیند صدور پرمیت
صدور پرمیت با شناسایی نیاز آغاز می‌شود و شامل مراحل زیر است:
۱٫ ثبت درخواست کار: از سوی واحد یا فرد متقاضی.
۲٫ بررسی و تأیید نیاز به پرمیت: توسط مسئول محوطه و سایر ذینفعان.
۳٫ ایمن‌سازی محل کار: شامل بررسی خطرات، انجام اقدامات پیشگیرانه و ثبت نتایج.
۴٫ صدور پرمیت: پس از امضای نهایی توسط افراد مسئول.
۵٫ پایش حین کار: برای اطمینان از رعایت الزامات و تمدید یا ابطال پرمیت در صورت لزوم.
۴٫ پایش و ممیزی سیستم
سیستم مجوز کار باید به‌صورت مداوم پایش و بازنگری شود. این اقدامات شامل:
• بازرسی‌های روزانه حین کار.
• بررسی دوره‌ای برای شناسایی نقاط ضعف و اصلاح فرآیندها.
• تعریف شاخص‌های عملکرد و استفاده از چرخه PDCA برای بهبود مستمر.
اهمیت انعطاف‌پذیری در سیستم پرمیت
تمام پرمیت‌ها نباید ساختار یکسانی داشته باشند. برای کارهای کم‌خطر، سیستم می‌تواند ساده‌تر باشد، اما برای فعالیت‌های پرخطر مانند کار در فضای بسته، نیاز به کنترل‌های دقیق‌تر است. تنظیم تعداد امضاها و الزامات براساس نوع پرمیت، به بهبود کارایی کمک می‌کند.
نتیجه‌گیری
سیستم مجوز کار ابزاری ضروری برای مدیریت ایمنی در محیط‌های صنعتی است. با تعریف دقیق نقش‌ها، ارائه آموزش‌های مناسب، طراحی فرآیندهای شفاف و پایش مداوم، می‌توان از اجرای صحیح این سیستم اطمینان حاصل کرد.
برای آشنایی بیشتر با چالش‌ها و نکات اجرایی این سیستم، به اپیزود بعدی مراجعه کنید.
در این قسمت از سری اپیزود مجوز انجام کار می‌پردازیم به تعاریف کلیدی و مسئولیت‌هایی که همیشه برای همه دارای ابهام هست
در این اپیزود به موضوع سیستم مجوز انجام کار و چالش‌های پیش رو می‌پردازیم.
در این اپیزود به توضیح عملیات همزمان یا SIMOPS می‌پردازیم و حادثه‌ای مرتبط با این موضوع در کالیفرنیای آمریکا را بررسی می‌کنیم.
در این اپیزود از سیف‌کست، به بررسی آیین‌نامه آموزش ایمنی کارفرمایان، کارآموزان و کارگران می‌پردازیم که در سال ۱۴۰۱منتشر شده. این آیین‌نامه با هدف ارتقاء فرهنگ ایمنی، کاهش حوادث ناشی از کار و صیانت از نیروی کار تدوین شده است. با ما همراه باشید تا نکات کلیدی و ضروری برای حفظ ایمنی در محیط کار را بیاموزید.
در این اپیزود، به بررسی نکاتی می‌پردازیم که برای استفاده از هوش مصنوعی باید رعایت کنیم. این فناوری در بخش‌های مختلفی به کمک ما می‌آید.
در این اپیزود، راهنمایی‌های عملی برای رویارویی با چالش‌های شغلی و نارضایتی‌های ناشی از شرایط فعلی جامعه ارائه می‌دهیم و به شنوندگان کمک می‌کنیم تا در مسیر توسعه فردی خود پیشرفت کنند.
افراد مشغول به کار در هر صنعتی، کم و بیش با لیفتراک آشنا هستند و حوادثی که یک سرِ آن به لیفتراک برمی‌گردد هم کم نیست؛ به همین خاطر، تصمیم گرفتیم موضوع این اپیزود را به لیفتراک و نکات ایمنی استفاده از آن اختصاص دهیم.
خیلی وقت‌ها آنالیز مسیرهای شکست، از یافتن الگو برای موفقیت، کارایی و تاثیر بیشتری دارد… در این اپیزود از سیف‌کست، مسیرهای شکست در حوزه‌ی HSE را بررسی می‌کنیم.