در اپیزود پیشین، ساختار کلی سیستم مجوز کار را معرفی کردیم. مفاهیم کار گرم و کار سرد و همچنین نقش پرمیت‌های مکمل را بررسی کرده و اجزای اصلی سیستم پرمیت را تحلیل کردیم. برای درک بهتر اپیزود کنونی، پیشنهاد می‌کنیم ابتدا قسمت اول این مجموعه را گوش دهید.
نکات کلیدی سیستم مجوز کار: تعریف نقش‌ها و مسئولیت‌ها
در این اپیزود، به نقش‌ها و مسئولیت‌های مختلف در سیستم مجوز کار می‌پردازیم. یکی از مهم‌ترین موارد در هر سازمان، شناخت و تفکیک مسئولیت‌ها و پاسخگویی‌هاست. در سیستم مجوز کار، مالک فرایند معمولاً واحد HSE است؛ اما این بدان معنا نیست که این واحد مستقیماً مسئول انجام کار نیز باشد.
تعریف‌های اصلی در سیستم مجوز کار
- صادرکننده پرمیت :(Permit Issuer) شخصی که اجازه انجام فعالیتی را تحت شرایط ایمنی خاص صادر می‌کند. این نقش اغلب بر عهده سرپرست واحدی غیر از HSE است.
- ایمن کننده :(Safe Maker) فردی که اطمینان حاصل می‌کند محل انجام کار طبق نیازهای ایمنی آماده است. این شخص ممکن است از واحدهای دیگر باشد، اما برای کارهای خاص و پرریسک مانند کار در فضای بسته، این مسئولیت بر عهده HSE قرار می‌گیرد.
- سرپرست انجام کار: کسی که به عنوان ناظر یا نماینده کارفرما تاییدیه نهایی را می‌دهد. در پروژه‌های EPC، این شخص به عنوان دستگاه نظارت شناخته می‌شود.
- مسئول انجام کار: فردی که سرپرستی تیم اجرایی را بر عهده دارد و مستقیماً با اعضای تیم در ارتباط است. این فرد ممکن است از شرکت پیمانکار یا خود شرکت اصلی باشد.
- متصدی گازسنجی: شخصی که با استفاده از دستگاه‌های کالیبره و معتبر گازسنجی را انجام می‌دهد. این فرد باید دارای گواهینامه معتبر از واحد HSE باشد.
- نفر آماده‌باش :(Standby) فردی که در موقعیت‌های اضطراری آموزش‌های لازم برای مقابله و نجات را دیده است.
- نفر مراقب :(Attendant) فردی که در هنگام انجام کار، وظیفه پایش و کنترل منطقه و اطلاع‌رسانی به واحدهای مرتبط را بر عهده دارد.
اهمیت شفاف‌سازی مسئولیت‌ها و نقش‌ها
در این قسمت از پادکست، به بررسی دقیق هر یک از این نقش‌ها پرداخته و تفاوت‌های میان مسئولیت و پاسخگویی را تشریح می‌کنیم. اهمیت شفافیت در تعیین مسئولیت‌ها در سیستم مجوز کار، باعث می‌شود که ریسک‌ها به درستی مدیریت شوند و در مواقع اضطراری، پاسخگویی مشخص باشد.
نقش‌های حساس در سیستم مجوز کار و چگونگی انجام وظایف آن‌ها
سیستم مجوز کار نیازمند هماهنگی و همکاری چندین نقش کلیدی است که هر کدام مسئولیت‌هایی مشخص دارند. در اینجا، نگاهی دقیق‌تر به مسئولیت‌ها و چگونگی عملکرد این نقش‌ها می‌اندازیم.
مسئولیت‌های صادرکننده پرمیت (Permit Issuer)
یکی از مهم‌ترین نقش‌ها در سیستم مجوز کار، صادرکننده پرمیت است که وظیفه تایید و صدور مجوز را برای آغاز فعالیت‌های تحت کنترل ایمنی بر عهده دارد. این نقش اغلب توسط سرپرستان واحدها ایفا می‌شود و نه خود واحد HSE. صادرکننده پرمیت باید اطمینان حاصل کند که دستور کار به درستی تعریف شده و شرایط ایمنی برای شروع کار فراهم است. برای مثال، در یک عملیات حفاری، مدیر انبار می‌تواند صادرکننده پرمیت باشد و بسته به نوع فعالیت، مجوز کار سرد یا گرم را صادر کند.
وظایف ایمن کننده (Safe Maker)
ایمن کننده یا فرد مسئول ایمن‌سازی، وظیفه دارد که قبل از شروع هر کار، از ایمنی محیط و رعایت شرایط ایمنی اطمینان حاصل کند. در شرکت‌ها، این فرد ممکن است از واحدهای دیگر انتخاب شود اما در فعالیت‌های پرریسک، این مسئولیت اغلب به تیم HSE واگذار می‌شود. این کارشناس محیط را بررسی کرده و شرایط را به گونه‌ای فراهم می‌کند که افراد بتوانند کار خود را در امنیت انجام دهند.
نقش کلیدی سرپرست انجام کار
سرپرست انجام کار که به عنوان نماینده کارفرما یا دستگاه نظارت در پروژه‌ها منصوب می‌شود، یکی از نقش‌های ضروری در سیستم مجوز کار است. این فرد مسئول بررسی نهایی پرمیت‌ها و تایید آمادگی محیط است. در پروژه‌های EPC، سرپرست انجام کار توسط کارفرما انتخاب می‌شود و نقش مهمی در کنترل کیفیت ایمنی دارد.
مسئولیت‌های مجری یا مسئول انجام کار
مجری، فردی است که مستقیماً تیم اجرایی و کارکنان را سرپرستی می‌کند و با آنان در ارتباط مستقیم است. مسئولیت‌های این شخص شامل نظارت بر روند کار، رعایت نکات ایمنی، و کنترل فعالیت‌های روزمره تیم اجرایی است. این فرد باید با تمامی اعضای تیم آشنا باشد و بتواند در مواقع لازم، اقدامات مورد نیاز را انجام دهد.
اهمیت گازسنجی و نقش متصدی گازسنجی
در بسیاری از فعالیت‌ها، مخصوصاً در فضاهای بسته یا محل‌هایی با خطر گازهای سمی، گازسنجی نقش حیاتی دارد. متصدی گازسنجی با استفاده از دستگاه‌های کالیبره شده، سطح گازهای خطرناک را اندازه‌گیری کرده و ایمنی محیط را تایید می‌کند. این فرد باید گواهینامه معتبر از واحد HSE داشته باشد و از تجهیزات به‌روز و دقیق استفاده کند تا خطری کارکنان را تهدید نکند.
آماده‌باش و نقش نفر آماده‌باش (Standby)
نفر آماده‌باش یا Standby در مواقع اضطراری، نقش حیاتی دارد. این فرد که معمولاً آموزش‌های حرفه‌ای برای مقابله با آتش‌سوزی یا نجات اضطراری را دیده است، با تجهیزات کامل در محل حضور دارد تا در صورت بروز شرایط خطرناک، فوراً وارد عمل شود.
اهمیت نقش مراقب (Attendant) در سیستم مجوز کار
نفر مراقب، وظیفه پایش ناحیه کار و نظارت بر ورود و خروج افراد به مناطق پرخطر را بر عهده دارد. این نقش در صنایع و به‌خصوص کارهای با ریسک بالا اهمیت زیادی دارد و به اطلاع‌رسانی سریع در شرایط اضطراری کمک می‌کند. وظیفه مراقب، نظارت دقیق و گزارش‌دهی سریع هرگونه وضعیت غیرعادی به تیم‌های ایمنی و اتاق کنترل است.
نتیجه‌گیری: شفافیت نقش‌ها و افزایش ایمنی
در پایان، باید به این نکته توجه کرد که هر یک از این نقش‌ها، نقشی حیاتی در حفظ ایمنی و بهداشت محیط کار ایفا می‌کنند. شفافیت در تعیین نقش‌ها و مسئولیت‌ها و همچنین پایبندی به اصول HSE می‌تواند از بروز حوادث جلوگیری کرده و محیط کاری ایمن‌تر ایجاد کند. اپیزود دوم سیف کست به شما کمک می‌کند تا با تمامی این نقش‌ها و مسئولیت‌های سیستم مجوز کار آشنا شوید و در سازمان خود آن‌ها را به نحو احسن پیاده‌سازی کنید.
به سیف کست بپیوندید و با یادگیری نکات ایمنی، سطح آگاهی خود را در زمینه HSE افزایش دهید. هر هفته با اپیزودهای جدید در خدمت شما هستیم.
